βραδυσεισμοί

Όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον Αρτούρ Ισέλ για τις βραδείες καθοδικές ή ανοδικές ηπειρογενετικές κινήσεις (ισοστασία) ενός μικρού ή μεγάλου μέρους του φλοιού της Γης. Ο β. ονομάζεται θετικός όταν η στεριά χαμηλώνει (καθοδική κίνηση), με αποτέλεσμα η θάλασσα να καταλαμβάνει εκτάσεις κατά μήκος των ακτών που ήταν προηγουμένως ξηρά, και αρνητικός όταν ο πυθμένας της θάλασσας ανυψώνεται και αναδύεται ένα μέρος του (ανοδική κίνηση). Παρατηρείται συχνά μια διαδοχική εναλλαγή των κινήσεων αυτών στην ίδια περιοχή. Το μέγεθος των μεταβολών είναι της τάξης μερικών εκατοστών σε διάρκεια ενός αιώνα. Οι εμφανέστερες ηπειρογενετικές κινήσεις είναι εκείνες που έγιναν στις νεότερες γεωλογικές εποχές, δηλαδή από το τέλος του τριτογενούς έως και σήμερα. Τα αίτια που προκαλούν το φαινόμενο αυτό, τουλάχιστον όταν εμφανίζεται σε μεγάλη έκταση, είναι συνυφασμένα με τις μεγάλες ορεογενετικές κινήσεις. Παραδείγματα β. διαπιστώνονται σε διάφορα μέρη της Γης. Στην Ευρώπη, η Σκανδιναβία, η Φιλανδία και οι αγγλικές και γαλλικές ακτές οφείλονται σε ηπειρογενετικές κινήσεις. Ανοδικές κινήσεις παρατηρούνται επίσης και στις δυτικές ακτές της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, όπου παρουσιάζεται η μεγαλύτερη έως τις μέρες μας γνωστή ανύψωση ξηράς. Στην Ελλάδα, ηπειρογενετικές κινήσεις έχουμε στον κόλπο του Θερμαϊκού, που βρίσκεται και σήμερα σε περιοχή όπου ασκείται επίδραση ανοδικών κινήσεων, με αποτέλεσμα να περιορίζεται σιγά-σιγά η θάλασσα, η οποία κάλυπτε άλλοτε ολόκληρη την πεδιάδα της Θεσσαλονίκης. Και σε άλλες επίσης ελληνικές ακτές παρατηρούνται φαινόμενα ανοδικών ηπειρογενετικών κινήσεων και κυρίως στην ανατολική Ελλάδα, η οποία ακόμα και σήμερα υπόκειται στην επίδρασή τους. Η υποχώρηση του εδάφους της Σκοτίας είχε αποτέλεσμα να εισβάλει η θάλασσα στα βαθύτερα μέρη των κοιλάδων και να δημιουργηθούν τα χαρακτηριστικά αυτά «firth» (φωτ. Mairani). Απόδειξη των βραδυσεισμών αποτελούν οι κολόνες του Σεραπείου στο Ποτζουόλι της Ιταλίας, όπου υπάρχουν τρύπες ύψους 3 μ. που οφείλονται σε θαλάσσιους οργανισμούς.